反侵权公告（第34号）：新浪财经屡次侵权情节恶劣
 | Ovaj ?lanak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Evropski sud za ljudska prava (eng. European Court of Human Rights, fr. Cour europeenne des Droits de l' Homme) je sudska institucija Vije?a Evrope, osnovana 1959. godine, za za?titu prava i sloboda koje se garantiraju Evropskom konvencijom o ljudskim pravima (1950).
Sud je postao stalna institucija za?tite ljudskih prava u Evropi 1. novembra 1998. godine, kada je stupio na snagu Protokol 11. Evropske konvencije o ljudskim pravima. Prije uvo?enja ovog protokola, sudsku funkciju je, pored Suda, obavljala i Evropska komisija za ljudska prava (1954). Protokol je ukinuo Komisiju, ali je ona nastavila sa radom do 31. oktobra 1999. godine radi okon?anja teku?ih postupaka. U prve tri godine samostalnog postojanja Evropskog suda za ljudska prava, broj sporova je uve?an za oko 130%. Tokom 1998. godine bilo je evidentirano 5.979 predmeta, a 2001. godine 13.858.
Pitanje reforme sudskog sistema otvoreno je 2000. godine, pa je Protokol 14. predlo?en kao mehanizam rastere?enja Suda i unapre?enja njegove efikasnosti. Protokol predvi?a prijenos nadle?nosti s vije?a na suce pojedince, smanjenje broja ?lanova vije?a, poo?travanje uvjeta za pokretanja me?unarodnih sporova.
Sjedi?te Suda nalazi se u Strasbourgu u Francuskoj.
Suci
[uredi | uredi izvor]Suce bira Parlamentarna skup?tina Vije?a Evrope na vrijeme od 6 godina, a broj sudija (46) odgovara broju ?lanica Vije?a Evrope.
Organizacija i nadle?nost
[uredi | uredi izvor]Organizacija, sastav i nadle?nost Suda ure?eni su Evropskom konvencijom o ljudskim pravima i Poslovnikom Suda (eng. Rules of Court) , koji je na snazi od 2005. godine.
Sud u punom sastavu bira predsjednika, dva potpredsjednika i predsjednike odjela na vrijeme od tri godine. Predsjednik predstavlja Sud i upravlja sudskom upravom. Na plenarnoj sjednici, suci, shodno ravnopravnoj geografskoj, spolnoj i pravnoj zastupljenosti, formiraju najmanje ?etiri odjela.
Sud odlu?uje u odboru od tri suca, vije?u od sedam sudija ili Velikom vije?u od 17 sudija. U sastav odbora ulaze suci istog odjela, a funkcija odbora traje dvanaest mjeseci. Sedmo?lano sudsko vije?e ?ine suci istog odjela i predsjednik odjela. Veliko vije?e se bira na tri godine i sastoji se od 17 sudija u koje spadaju predsjednik i potpredsjednici suda, predsjednici vije?a i 3 rezervna suca.
Odbori odlu?uju o prihvatljivosti predstavke, vije?e o biti spora, a Veliko vije?e o tuma?enju Konvencije ili Protokola i o odlukama vije?a neuskla?enim sa sudskom praksom. Odluke se donose ve?inom glasova. Sudija ima pravo na izdvojeno mi?ljenje ako se u cijelini ili djelomi?no ne sla?e sa ve?inskom odlukom. Ukoliko su glasovi podijeljeni, glasa se ponovo, a ako se situacija ponovi, odluku donosi predsjednik. Za glasanje u odborima mjerodavna je ve?ina prisutnih sudija, a za glasanje u vije?u i Velikom vije?u ve?ina od ukupnog broja sudija. Suzdr?avanje od glasanja nije dozvoljeno u kona?nom odlu?ivanju o prihvatljivosti predstavke ili biti pravne stvari.
Postupak
[uredi | uredi izvor]Inicijalni akt za pokretanje spora pred Sudom je predstavka (eng. Application). Predstavke su sredstva kojima se tra?i za?tita u slu?aju kr?enja ljudskih prava i sloboda od strane dr?ave potpisnice Evropske konvencije o ljudskim pravima i ?lanice Vije?a Evrope.
Individualne predstavke Sudu upu?uju pojedinci, grupe osoba ili nevladine organizacije, a me?udr?avne predstvke zemlje ?lanice Vije?a Evrope. Predstavke se dostavljaju na posebnom formularu, koji sadr?i podatke o Sudu, podnosiocu predstavke, dr?avi koja je prekr?ila obavezu preuzetu Evropskom konvencijom, ?injenicama i dokazima kr?enja ljudskih prava.
Rasprava je pismena, ali Sud mo?e odlu?iti da se vodi usmeni postupak radi izvo?enja odre?enih dokaza. Stranka koja nije u stanju da snosi tro?kove postupka ima pravo na besplatnu pravnu pomo?. Besplatnu pravnu pomo? osigurava Sud osobi koje prilo?i dokaze o nedostatku financijskih sredstava za isplatu sudske naknade.
Su?enje se obavlja u sjedi?tu Suda, u Strasbourgu, s tim ?to se neke radnje mogu vr?iti i izvan sudske zgrade, Strasbourga i Francuske, ukoliko to nala?u potrebe postupka.
Presuda postaje pravnomo?na ako se stranke odreknu zahtjeva za izno?enje predmeta pred Veliko vije?e ili ako, po proteku roka od tri mjeseca, ne zahtjevaju da se predmet uputi Velikom vije?u. Pravnomo?na odluka se objavljuje i proslije?uje Vije?u ministara Vije?a Evrope koji vr?i nadzor nad izvr?enjem pravnomo?nih presuda.
Stranka nezadovoljna ishodom sudskog spora, mo?e, u roku od 12 mjeseci, od vije?a zahtjevati tuma?enje ili ispitivanje presude. Preispitivanje se mo?e tra?iti zbog naknadnog otkrivanja ?injenica koje nisu bile poznate Sudu i stranci u vrijeme dono?enja odluke, a mogle su bitno uticati na sadr?aj meritorne odluke.
Pravnomo?ne i izvr?ne sudske odluke postaju izvor prava, odnosno osnova svih budu?ih odlu?ivanja.
